Kasa jachtowa, co to jest?:

Oprócz opłaty za czarter, opiekę kapitana i podstawowe szkolenie, dodatkowym elementem, na który musisz być przygotowany finansowo jest „kasa jachtowa” (kasa rejsowa). W dużej części wielkość kosztów jest zależna od załogi, są jednak również takie, o których decyduje tylko kapitan.

Ogólnie, są to bezpośrednie, policzalne koszty konsumpcyjne związane z rejsem. Można przyjąć, że składają się z trzech głównych części:

1. Paliwo.

Jacht na początku rejsu powinien mieć pełne zbiorniki, na koniec rejsu tankujemy go do pełna: koszt tego paliwa jest elementem „kasy jachtowej”.

Silnik jest dla Nel Blu tylko napędem pomocniczym, a oszacowanie zużycia paliwa podczas tygodniowego rejsu jest trudne.

Jakie czynniki mają na niego wpływ?

• Do portów jest obowiązek wpływania na silniku, niestety nie możemy sobie poszaleć pod żaglami. Porty są dziś nadmiernie zatłoczone. Zbyt ekonomiczne upchnięcie miejsc cumowniczych w marinach powoduje, że czasami nawet na silniku trudno się złożyć do kei. W zależności od portu, wpłynięcie zajmuje pół godziny lub kilka godzin na silniku (jak jest w górę estuarium).Marina z której startujemy (Dun Laoghaire) jest świetnie położona z bardzo bliskim dostępem do morza, ale jak będziemy wpływać do Kirkudbright, to jest ono położone pięć mil w górę rzeki (a warto tam wpłynąć). Im więcej portów tym więcej godzin na silniku. Podobnie jest ze stawaniem na kotwicy lub boi; podpływamy pod zatokę, a „ostatnia mila” z reguły jest pokonywana na silniku. Można przyjąć, że dziennie spędzamy 1-2 godziny na wypłynięcie i wpłynięcie na miejsce postoju.
• Są miejsca, gdzie z założenia konieczne jest wspomaganie się silnikiem: cieśniny, wąskie przejścia, przeciwne prądy. W miarę warunków pogodowych decyzja jest po stronie kapitana.
• Silnik służy do ładowania akumulatorów. Co prawda, mamy ogniwa fotowoltaiczne i w portach będziemy się ładować do pełna, ale mogą nastąpić sytuacje, w których konieczne będzie użycie silnika: brak słońca, postoje na kotwicy zamiast przy pomoście, duże zużycie prądu, pływanie w nocy. Podczas zwykłego rejsu od portu do portu taka sytuacja nie powinna się zdarzyć, ale decyzja w tej sprawie jest po stronie kapitana: konieczne jest zachowanie bezpieczeństwa energetycznego jachtu.
• Awaryjny napęd podczas złych warunków lub w sytuacjach niebezpiecznych. Czasami jest konieczne wspomaganie silnikiem; podczas złej pogody, w okolicach przylądków, w cieśninach, aby dostać się szybko w osłonę wyspy, na kotwicowisko, aby dopłynąć do portu pod prąd. To są sytuacje, kiedy decyzja jest całkowicie po stronie kapitana ze względu na bezpieczeństwo jachtu i załogi. Nie da się przewidzieć ile godzin użycia silnika będzie konieczne, staramy się unikać takiej sytuacji, ale nie zawsze jest to możliwe. Można przyjąć, że będzie to średnio osiem godzin na rejs.
• Ponieważ konieczne jest dopłynięcie na czas, by zdać jacht, a atrakcji podczas rejsu nigdy nie jest za dużo, często trzeba podgonić na koniec, jeżeli występują niekorzystne warunki pogodowe. To jest też zależne od decyzji kapitana; ma on zobowiązania w stosunku do armatora i następnej załogi. Średnio 4h na rejs.
• Rejsy są krótkie, jesteśmy przyzwyczajeni do planowania, harmonogramów, załoga źle reaguje jak coś idzie nie po jej myśli. Brak wiatru, niepomyślny cykl prądowy, wiatr w nos: od razu są prośby: włączamy silnik bo musimy…. To jest decyzja po stronie załogi. Jeżeli nie ma ryzyka, to możemy stanąć w zatoczce a nie w porcie, ominąć atrakcje, czy popłynąć w zupełnie innym kierunku. Jeżeli zaś załoga się upiera… Nie ma problemu, tylko to kosztuje zużycie paliwa, i pewien dyskomfort na jachcie: silnik jest głośny. Średnio 10h silnikowania podczas rejsu służy na „nadganianie”.

W sumie, średnio podczas tygodniowego rejsu, silnika się używa do 40 godzin, aczkolwiek zdarzało się więcej (do 90h! nawet). Były też rejsy gdzie silnik używany był tylko 14h.

Zużycie paliwa należy przyjąć na poziomie 4l/h. Jest to tylko wartość orientacyjna, rozliczane jest realne zużycie. Normalnie staramy się nie przekraczać 1350 obrotów, powyżej spalanie znacząco wzrasta.

Koszty paliwa w Wielkiej Brytanii i Irlandii są trudne do oszacowania, w zeszłym roku cena wynosiła ciut więcej niż funt za litr, a w Irlandii była jeszcze niższa. Ze względu jednak na konflikt prawny GB a UE dotyczący „czerwonego diesla”, czyli paliwa z obniżoną akcyzą, ceny mogą pójść w górę.

Podsumowując: Podczas normalnego, tygodniowego rejsu koszt paliwa nie powinien przekroczyć 150 funtów czyli około 750 zł

2. Porty:

Koszty poświęcone podczas rejsu na postoje w portach zależą w całości od stylu pływania.

Postój przez noc w porcie dla jachtu 14m, jakim jest Nel Blu wynosi od 2.4 do 3.8 funta za metr (33-53 funty).

Ale…

• Możemy stawać na kotwicy, nie każdej nocy musimy być przy kei. Mamy ponton, możemy kursować z jachtu na brzeg w miarę potrzeb. Jest to trochę czasochłonne, ale daje radochę i w wielu miejscach jest jedynym rozwiązaniem. (im mniej osób na pokładzie tym chętniej: postój przy pomoście robi się droższy na osobę, a logistyka wyprawy pontonem się upraszcza)
• Możemy wpływać do portu w dzień, na „short stay”. Zakupy, knajpa, prysznic, woda i prąd. 4-6 godziny są na to całkowicie wystarczające, a postój kosztuje 12 funtów. Potem, na noc jakaś śliczna zatoczka…
• Oprócz kotwicy, w niektórych portach staje się na boi, koszt to około 10 funtów, a dostęp do „facilities” w zasadzie taki sam jak przy kei (np. w Obanie, można podpłynąć, zatankować wodę, i wrócić na boję)
• W niektórych portach cena miejsca jest uzależniona od wygody użytkowania. Szczególnie na rzekach pomosty ustawione wzdłuż nurtu często są bez dostępu do lądu. I są dużo tańsze niż typowe pomosty dla gości. Do lądu trzeba dostać się pontonem, lub „water taxi” (funt, dwa za osobę)
• Są też miejsca, gdzie postój okupiony jest jakimiś zobowiązaniami, np.. pomosty przy knajpach, gdzie postój „dla gości” jest za darmo.
• Jak pływamy nocą, to w porcie nie stoimy..

Jako koszty portów należy też traktować inne dodatkowe koszty związane z postojem, każdy port ma swoją specyfikę. Mogą być różne dodatkowe opłaty nie wliczone w opłaty samego postoju.

• Pobór wody
• Zużycie prądu
• Opłaty za prysznice: w takim wypadku, token lub drobne są kupowane również z funduszy jachtowych. Sprawa higieny na jachcie jest delikatna, i generalnie funkcjonuje wg zasady „wszyscy albo nikt” ☺.

Paliwo do pontonu jest uzupełniane na koniec rejsu podobnie jak diesel do silnika głównego. Rzadko kiedy zużycie przekracza 2-3 litry.

W rejonie w którym pływamy, można przyjąć, że na „porty” zużyjemy oszczędnie około 100 funtów, ale może to też być ponad 300 dla bardzo wygodnych i zamożnych.

3.Jedzenie:

O ile poprzednie koszty były niezależne od ilości osób na pokładzie, to jedzenie jest kupowane w ilościach odpowiadających załodze.

Na jachcie jest w pełni wyposażona kuchnia (kambuz): kuchenka, lodówka, garnki, sztućce itd. Przygotowanie pełnowartościowego posiłku nie stanowi problemu. Jest to również najtańszy sposób wykarmienia załogi. Z reguły w ramach podziału na wachty każdego dnia inna osoba ma kambuz.

Na początku rejsu, spotykamy się wszyscy i ustalamy menu na rejs: z reguły jest to kompromis, niektórzy nie jedzą mięsa, inni żywią się tylko „zdrowo”. Dla jednych kluczowym produktem jest kawa, dla innych majonez. Musimy wszyscy się starać być elastycznymi podczas ustalania menu, bo przygotowywanie ośmiu różnych posiłków jest poza możliwościami kuka.

W ramach zakupów, są też brane pod uwagę produkty ogólne, które nie zostaną zużyte podczas jednego rejsu: cukier, kawa, przyprawy, itd. Na jachcie zawsze są różne rezerwy takich produktów, które są wykorzystywane w miarę potrzeb. Zakupy wykonane na rejs pozostają na jachcie, trzeba więc dobrze liczyć ilości zakupów.

Przyjęta stawka dobowa na jedzenie jest bardzo zależna od założonego poziomu luksusu. Makaron i sos bolognese jest zdecydowanie tańszy od wołowiny z karczochem. To załoga decyduje co kupuje do jedzenia. Ale ma być jedzenia wystarczająco i ogólnie zdrowo: warzywa, owoce muszą być brane pod uwagę, nie tylko zupki knorra i chińskie makarony.

W przypadku wypośrodkowanej diety, stawka na poziomie 40-50 zł/osobę/dzień jest wystarczająca, szczególnie jak robimy zakupy hurtem w supermarkecie, i nie kupujemy zbyt dużo mięsa (jest ono zdecydowanie droższe w GB).

Tematy kontrowersyjne:

• Alkohol: alkoholu nie kupujemy w ramach aprowizacji jachtowej ze wspólnych pieniędzy. Każdy może kupić indywidualnie lub grupowo alkohol, i się nim dzielić lub nie, natomiast nie jest to element wspólnego wyżywienia.
  Każdy alkohol wnoszony na pokład w celach konsumpcyjnych musi zostać pokazany kapitanowi.
• Konsumpcja na pokładzie może odbywać się tylko po wyrażeniu zgody kapitana.
  Produkty specjalne: niektórzy mają specjalne wymagania, i np. piją tylko kawę za 100 funtów opakowanie. Takie zakupy, odpowiadające oczekiwaniom pojedynczej osoby są poza wspólną kasą, i takie produkty są do wyłącznego wykorzystania przez ich właścicieli. Dotyczy to też na przykład własnych, delikatesowych słodyczy. Aczkolwiek, trzeba przyznać, że bardzo to źle wygląda w trakcie rejsu, jak ktoś prowadzi swoją własną kuchnię. Nie ma żadnych zniżek, czy rekompensat w kasie jachtowej za takie własne zakupy.
• Jeżeli ktoś posiada specyficzne potrzeby żywieniowe, (np. nie jada mięsa) to konieczne jest zapewnienie mu pełnoprawnych alternatywnych posiłków, po to jest spotkanie opracowujące menu, by wszyscy byli jednakowo zadowoleni.
• Konieczne jest poinformowanie wszystkich o alergiach pokarmowych, a przygotowanie posiłków powinno je uwzględniać. Pamiętać trzeba o tym, że dostęp do pomocy medycznej na morzu jest utrudniony, i sprawy uczuleń powinny być traktowane bardzo poważnie.

Tematem wzbudzającym dużo emocji i konfliktów jest jedzenie na mieście. Z reguły podstawowym i wystarczającym sposobem na jedzenie jest przygotowanie posiłków na jachcie. Jednak od czasu do czasu lub często załoga decyduje się na jedzenie na mieście. To powinno być omówione na początku rejsu i uwzględnione w wielkości zakupów. Mimo to występuje kilka drażliwych tematów:

• Jeżeli posiłek w restauracji jest z kasy jachtowej, to szczególną uwagę należy zwrócić na to by poszczególne dania były porównywalne cenowo, inaczej rodzi to konflikty.
• Alkohol do posiłku jest rozliczany indywidualnie.
• Napiwek jest ustalany wspólnie.
• Najmniej kontrowersyjne jest jak każdy płaci za siebie.
• Jeżeli tylko część załogi decyduje się na jedzenie na mieście, to płacą z własnych pieniędzy (i nie ma żadnych zniżek, czy rekompensat w kasie jachtowej za takie wyjścia).

4. Inne koszty wspólne:

Podczas rejsu mogą też występować inne koszty pokrywane z kasy jachtowej, niektóre z nich są obowiązkowo wspólne inne nie.

Koszty obowiązkowo wspólne:

• Różne konieczne opłaty dotyczące jachtu, np. opłaty za śluzowanie, czy za przepłynięcie kanałem (w naszym zasięgu jest przeuroczy Crinan Canal).
• Różne uszkodzenia, lub straty, które dokonały się podczas rejsu, zgodnie z „zestawieniem wyposażenia ruchomego jachtu”. Szczególnie jeżeli nie wynikały z ewidentnego błędu, zaniechania lub niefrasobliwości pojedynczej osoby, tylko „stały się” niewiadomo kiedy i przez kogo. Utopione sztućce, zaginione obijacze i inne rzeczy są w nim wycenione i będą pokrywane z kasy wspólnej. Innym rozwiązaniem opisanym w regulaminie jest ubezpieczenie od tego typu strat i uszkodzeń. Decyzje w tej materii muszą być odpowiednio przedyskutowane przed rejsem.

Poza wszystkimi powyższymi kosztami, bardzo często ze wspólnych pieniędzy są opłacane różne atrakcje kulturalne, wejścia do zamków, muzeów, destylarni. Bardzo to ułatwia bieżącą logistykę, i czasami umożliwia uzyskiwanie zniżek za wejścia grupowe. Zasada musi być jednak przestrzegana: „z kasy jachtowej” oznacza, że dotyczy to wszystkich. Jeśli tylko połowa załogi idzie na spektakl, to płaci z własnych pieniędzy.

5. Kapitan jako koszt:

Kapitan nie wpłaca pieniędzy do kasy jachtowej i jest utrzymywany przez załogę.

Część jego decyzji ma wpływ na koszty, ale tylko te związane z bezpieczeństwem jachtu i powrotem na czas.

Co do spraw żywieniowych, to kapitan ma taki sam wpływ na menu jak każdy inny.

Jeżeli jedzenie jest na mieście i jest płacone z kasy jachtowej, to kapitan w tym partycypuje. Jeżeli jest to wyjście gdzie każdy płaci za siebie, to opłacenie kapitanowi posiłku jest tylko ewentualną uprzejmością i wymaga ustalenia przed wyjściem z jachtu. W każdej sytuacji kapitan musi mieć możliwość zrobienia sobie posiłku na jachcie.

Podobnie sytuacja ma się z wyjściami kulturalno turystycznymi. Jeżeli są płacone z kasy jachtowej, to kapitan może brać w nich udział. Jeżeli nie, to sytuacja musi być jasno dopowiedziana. Trzeba jednak pamiętać o tym, że na podstawie swoich doświadczeń kapitan jest w stanie doradzać gdzie płynąć, i co jest warte obejrzenia. W interesie następnych załóg, warto brać kapitana ze sobą.

I na koniec sprawy techniczne.

Pieniądze na kasę jachtową kapitan zbiera po wstępnym spotkaniu organizacyjnym, na którym będzie się można zorientować jaki pułap może ona osiągnąć (na podstawie menu, oraz ustalonego programu rejsu).

Wielkość kasy jachtowej jest ustalana z lekkim zapasem, aby uniknąć niezręcznych sytuacji, kiedy na koniec rejsu zabraknie pieniędzy.

Kasa może być zbierana w funtach, euro; lecz najchętniej jako wpłata na konto jachtowe: do płatności jest wtedy wykorzystywana wielowalutowa karta revoluta. Bardzo ułatwia to rozliczenia, ponieważ jest zachowana każda transakcja, i wymiany pomiędzy walutami są przejrzyście przedstawione.

Rozliczenie kasy jachtowej następuje przez kapitana na koniec rejsu, po uzupełnieniu paliwa, i oszacowaniu ewentualnych strat/uszkodzeń. Rozliczenia są jawne i transparentne dla wszystkich. Pozostałe nadwyżki są zwracane (albo na konto, albo gotówką). W przypadku niedoszacowania wysokości kasy jachtowej załoga zobowiązuje się do jej uzupełnienia. Informacja o tym, że koszty mogą przekroczyć założoną wysokość musi się pojawić w trakcie rejsu tak szybko jak to możliwe, z podaniem przyczyn. Tak aby umożliwić ewentualne korekty planu rejsu.

Wpłata kasy jachtowej jest warunkiem koniecznym do zamustrowania do załogi.